تقی ابتکار ، مدرس دانشگاه تهران و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران از سال 1359 تا 1360، در میان اولین دانشگاهیان بود که به مشکل آلودگی هوای تهران در دهه 50 رسیدگی کرد. دخترش معصومه ابتکار ، رئیس فعلی سازمان حفاظت محیط زیست ایران ، به مبارزه خود ادامه می دهد – هرچند به نظر میرسد در آینده ای نزدیک هیچ نشانه ای از موفقیت ندارد. در حالی که ابتکار بزرگ در سال 1354 با شهردار تهران رایزنی کرد تا وی را ترغیب کند تا اهمیت آلودگی هوا را برای سلامتی و رفاه شهروندان تشخیص دهد ، ابتکار جوان ممکن است به دلیل فوریت این مسئله کار خود را از دست بدهد ، که هر ساله باعث مرگ هزاران ایرانی می شود.

موضوع آلودگی هوا برای اولین بار در اساسنامه جلوگیری از آلودگی هوا در خرداد 1354 مطرح شد. پس از انقلاب اسلامی و در طول جنگ ایران و عراق، موضوع جدی گرفته نشد ، زیرا مسلما تحت الشعاع اولویتهای مهمتری قرار گرفت میگرفت. در سال 1380، برنامه جامع 10 ساله برای کاهش آلودگی هوا در تهران تصویب شد. این برنامه بر بهبود استانداردهای زیست محیطی در صنعت خودروسازی ایران ، نوسازی وسایل نقلیه قدیمی در خیابان ها ، افزایش دسترسی به حمل و نقل عمومی ، ارتقا کیفیت سوخت و اجرای ایمنی اجباری و بازرسی های محیطی از وسایل نقلیه متمرکز شده بود. در سال 1384،  برنامه جامع حمل و نقل و ترافیک شهر تهران با تمرکز ویژه بر کاهش آلودگی هوا ارائه شد. این برنامه شامل ابتکاراتی از جمله افزایش کمربند سبز در اطراف جاده های اصلی ، توسعه مسیرهای بیشتر عابر پیاده در مناطق تجاری تهران ، معرفی تاکسی های هیبرید و اخذ مالیات جدید شورای برای وسایل نقلیه با استاندارد پایین بود. حدود 11 سال پس از معرفی و اجرای جزئی و ابتکارات دیگر ، آلودگی هوا هنوز سالانه هزاران نفر را در تهران می کشد. برای مثال ، اوضاع هرگز به اندازه زمستان گذشته بد نبوده است. بنابراین چه چیزی مانع راه حلی اثر گذار برای رفع فوری این مشکل است؟

یکی از این موارد این است که آلودگی هوای تهران تا حدودی به دلیل عوامل جغرافیایی است: پایتخت ایران با کوههای دارای ارتفاع زیاد از سه جهت نیمه محصور شده و مانع گردش هوا می شود. تهران یک چهارم اقتصاد ایران را تشکیل می دهد. جمعیت آن از 1.8 میلیون نفر در سال 1335 به بیش از 8 میلیون نفر در سال 1390 افزایش یافت. در همین حال ، تعداد اتومبیل های موجود در ایران از یک میلیون و 200 هزار دستگاه در سال 1356 به 17 میلیون دستگاه در سال 1393 رسیده است که 7 میلیون دستگاه آن در خیابان های تهران تردد میکنند. اکثر این اتومبیل ها ساخت داخل هستند و بسیاری از آنها از استانداردهای زیست محیطی بین المللی برخوردار نیستند. علاوه بر این ، تحریم های دهه گذشته پیشرفت های فن آوری کشور در صنعت خودرو را با مشکل روبرو کرده و بر کیفیت سوخت تأثیر منفی گذاشته است. به طور خلاصه ، مسئله آلودگی هوا مسئله پیچیده ای است که پرداختن به آن دشوار است. از این رو جای تعجب نیست که با وجود تمام تلاش ها برای کاهش آلودگی در تهران ، پایتخت ایران هنوز از این مشکل رنج می برد.